|
Zeytincilik, Cumhuriyet’le birlikte ülkemiz tarımında yerini almaya başlamıştır. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk 1929 yılında Yalova bölgesine yaptığı bir gezide,yetkililere zeytinciliğe gereken önemin verilmesi yönünde direktifler vermiş ve bu paralelde bölgede ve ülkemizde bir zeytincilik seferberliği başlamıştır.
1937 yılında Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü’nün kurulması ile hızlanan zeytincilik seferberliği,zeytin bahçesine bakmayan ve bakım yaptırmayan üreticilere ceza verilmesi hakkında bir kanun çıkarılması ile farklı bir boyut kazanmıştır.Uzun yıllar süren bu özenli yaklaşım sayesinde ülkemizde zeytincilik büyük bir hızla gelişmiştir.
Atatürk’ten Sonra Zeytincilik
Zeytinciliğe verilen önem,Atatürk’ün ölümünden ve özellikle 1950’li ,1960’lı yıllardan sonra giderek azalmıştır.Zeytinin ve zeytinyağının ekonomik değerinin yitirmesi ile birlikte kısa yoldan rant olanakları,turizm bölgelerinde asırlık ağaçların sökülmesine ve öncelikle deniz kenarlarındaki zeytin tarlalarının yerlerini ‘’turizmcilik’’adına otellerin,motellerin almasına kadar devam etmiştir.Zeytinlikler
Artık zeytinliklerin yerini oteller, moteller almakta veya bu bölgelerdeki zeytin üretimi başka bir tarım koluna doğru yönelmektedir. Diğer tarım dallarında teknolojinin gelişmesine rağmen bu durum zeytin ve zeytinyağı üretimine yansıtılamamıştır.
Üvey Evlat Zeytin
Zeytinin ve zeytinciliğin ekonomik değerini yitirmesi ile verimliliğin düşmesi,1975’den itibaren diğer rafine bitkisel yağların ön plana çıkmasına neden olmuştur.Doğallıktan uzak,rafine yöntemlerle elde edilen diğer bitkisel yağlar,üreticilerinin yüzlerini güldürürken zeytinlik alanların azalmasını hızlandırmıştır.
Türkiye’de,zeytin üreticisi açısında bu kısır döngü devam ederken 1980’li yıllardan itibaren, dededen kalma zeytincilik tekniklerini birer birer terkederek modern araç,gereç ve yöntemlerle sektörü teşvik eden Türkiye’nin bu pazardaki en önemli rakipleri İtalya, İspanya,Yunanistan gibi ülkelerde zeytincilik sıçrama yapmıştır.
Sayılarla Dünya’da ve Türkiye’de Zeytinin Bugünü
Dünya Gıda Örgütü verilerine gore,dünyada 7.5 milyon hektar alanda zeytin ziraati yapılmakta ve yaklaşık 700 milyon adet zeytin ağacı bulunmaktadır.Ekili alan açısından Türkiye 5.sırada bulunmasına rağmen(bakınız tablo 1),kişi başına zeytinyağı tüketiminde Türkiye sıralamada 7.sırada yer almaktadır(bakınız tablo 2).
|
